 |
| Hta Nee La Leh |
หลังเสร็จกิจที่ลอยก่อ ก็มุ่งหน้าต่อไปสำหรับประสบการณ์ใหม่ ในการพัฒนางานการท่องเที่ยวโดยชุมชน ในพื้นที่ต่างประเทศนอกเหนือจากประเทศไทย รอบนี้ทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ภาคสนามของ ITC International Trade Commission ที่เป็นองค์กรหนึ่งภายใต้ร่มของ UN ซึ่งมีคุณลุง Pascal Koo เป็นเชื้อสายชาวคะยัน เคยอพยพย้ายถิ่นจากภาวะการเมืองในประเทศเมียนมาร์ มาช่วยเป็นล่ามภาษาพม่าให้ กับน้อง Winnie จริงๆ แล้วทั้งคู่พบกับกระผม เมื่อตอนพี่หน่อยพาชาวบ้านจากรัฐคะยาไปศึกษาดูงานที่แม่ฮ่องสอน เมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา
 |
| เด็กๆไปหิ้วน้ำ |
 |
| ส่วนใหญ่บ้านตามชุมชนจะเป็นน้ำบ่อ |
 |
| บ้านชาวคะยาส่วนใหญ่เป็นบ้านสองชั้น หลังนี้เป็นบ้านที่ทีมพี่เลี้ยงพัก |
 |
| ด้านนอกห้องครัว มีช่องระบายควันจากการประกอบอาหาร |
 |
| น้ำบ่อต้องมีกันทุกบ้าน เพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ |
 |
| ห้องส้วมแยกออกมา ฐานเป็นแบบส้วมทำจากพลาสติค (ต้องหิ้วน้ำมาเตรียมไว้) |
ครั้งนี้ได้บทเรียนใหม่ๆในการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการสื่อสาร การปรับตัว ปรับใจ การปรับสภาพให้สอดคล้องไปกับวิถีวัฒนธรรมท้องถิ่น ซึ่งจริงๆอาจจะไม่ค่อยแตกต่างกันเท่าไหร่นัก แต่ที่แน่นอนคือวิถีชีวิตประจำวันปรกติของเราเอง ที่ต้องปรับเปลี่ยนไปฮาๆๆๆ เช่น งดอาบน้ำบ้างอะไรบ้าง ห้องน้ำแบบนั่งยองที่แคบและเล็ก การใช้น้ำอย่างประหยัด (ที่นี่ใช้น้ำบ่อที่ขุดเอง) ต้องเรียนรู้เทคนิคการตักน้ำกันหน่อย การใช้ภาษาใบ้ ภาษากาย ภาษาถิ่น ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาปกาเกอญอ และรอยยิ้มที่ทำให้การสื่อสารนั้นเต็มไปด้วยความสนุกสนานเฮฮา ทำให้มีสีสันต์ในการทำงานเพิ่มขึ้นอีกมากมายสนุกสนานตื่นเต้นเร้าใจ
 |
| ภายในห้องครัว |
 |
| แม่บ้านกำลังกลั่นน้ำภูมิปัญญา |
 |
| บางหลังก็ยังคงสภาพบ้านแบบดั้งเดิม |
 |
| ทีมพี่เลี้ยง ผู้ประกอบการ นักศึกษาฝึกงาน พร้อมหน้า พร้อมตา |
 |
| สำรับต้อนรับแขกผู้มาเยือน |
 |
| ขณะประกอบพิธีเลี้ยงผี |
 |
| นำผีมาไว้ตามที่ผีต้องการอยู่ |
 |
| ขณะกำลังประกอบพิธีเสี่ยงทายกับผี |
 |
| ศาลผีเดิม |
 |
| เสา Totems |
พื้นที่ บ้านธานีลาเล Hta Nee La Leh ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของเมืองลอยก่อ ระยะทางประมาณ 20 กม. ส่วนใหญ่เป็นที่ราบเชิงเขา มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 900 เมตร อากาศค่อนข้างดีไม่หนาว และร้อนจนเกินไป และมีแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่ขึ้นชื่อคือ 7 Lakes (ความจริงอาจจะไม่ใช่เป็นทะเลสาบขนาดใหญ่มากนัก) บ้านธานีลาเลถือว่าเป็นชุมชนชาวคะยันดั้งเดิม และยังคงวิถีชีวิตที่งดงาม รวมถึงวัฒนธรรมประเพณีของชาวคะยันแบบดั้งเดิมจริงๆ รวมถึงความเชื่อต่างๆ ณ วันที่เข้ามาถือเป็นช่วงของงานประเพณี “ดีกู่” หรือประเพณีเลี้ยงผี และทำข้าวต้มมัด ช่วงนี้ชาวบ้านส่วนใหญ่จะหยุดประกอบอาชีพการงานทั้งหมด มีแต่เพียงงานเลี้ยงผี และรื่นเริงทำบุญเท่านั้น งานเข้าหล่ะสิครับพี่หน่อย ปกติก็ว่าทำงานยากอยู่แล้ว คราวนี้ยิ่งยากกว่า แต่ก็คงไม่ยากเกินฝีมือแน่นอน...ถือว่าช่วงนี้ได้เก็บข้อมูลทางประเพณีวัฒนธรรมเพิ่มเติม วันแรกของผมเลยได้ร่วมพิธีกรรมเลี้ยงผีไปด้วยเป็นของแถม! การต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองช่วงนี้ มีสำรับประกอบไปด้วย ชุดหมาก ไวน์คะยา หวานๆหอมๆทำจากข้าวเหนียว และ “ดีกู่” ข้าวต้มมัด ที่ใช้ในการประกอบพิธีกรรม ถั่วลิสงต้ม เพลินเลย... ปิดท้ายค่ำคืนนี้ด้วยการฉายหนังโดยลุง Pascal
 |
| เตรียมไม้สำหรับเสียบเนื้อไก่ และผัก |
 |
| เนื้อไก่ผ่านการหมัก และผ่านกระบวนการถนอมอาหารมาแล้วหนึ่งคืน |
 |
| เสียบได้ |
 |
| แบบฝึกหัดแรกสำเร็จ Kayah BBQ |
 |
| ทีม BBQ Cooking |
 |
| ฮาาาทีมนักดนตรี มาก่อนัดพร้อมนำเสนอ |
รุ่งขึ้น วันนี้เป็นการทำ training เกี่ยวกับเรื่องของการสื่อความหมาย ดนตรีพื้นบ้าน และการทำอาหารคะยัน BBQ เพื่อใช้สำหรับในการให้บริการกับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาสัมผัสกิจกรรมท่องเที่ยวที่บ้านธานีลาเล รวมถึงเตรียมความพร้อมของเกวียนที่จะใช้บริการอีกด้วย (พี่หน่อยทดลองแล้วโอเคนิดหน่อยฮาๆๆ) ต้องปรับปรุงที่นั่งนิดนึง เพื่อสะดวกในการให้บริการ ลืมบอกที่นี่ยานพาหนะส่วนใหญ่ยังคงใช้เกวียนเป็นพาหนะหลักในการเดินทาง และขนพืชผลทางการเกษตร และสัตว์เลี้ยงส่วนใหญ่ก็จะเป็นวัว สำหรับเทียมเกวียน หมู และไก่สำหรับบริโภค ผักส่วนใหญ่ก็ปลูกเอง เช่น ฟักทอง แตง ถั่ว พริก แก้วมังกร มะละกอ
 |
| ฝึกการสื่อความหมาย ลุงคีเล ทำหน้าที่ |
 |
| ที่ประกอบพิธีทางความเชื่อ ศาลผีใหม่ตั้งอยู่ด้านหลัง |
 |
| หนึ่งในทะเลสาปของ 7-Lakes |
ช่วงเช้ามาตามนัด ลุงคีเล (ส่วนใหญ่ชื่อผู้ชายจะลงท้ายด้วยเล เหมือนคำสรรพนาม) ทำหน้าที่ฝึกเป็นนักสื่อความหมาย ตัวจริงเสียงจริงไม่มาฮาๆๆ “ซอเล” หายไปกับ “ดีกู่” ไม่เป็นไร the show must go on เช้านี้ลุงคีเล นำชมสถานที่สำคัญๆรอบหมู่บ้าน และดูสถานที่เพื่อต้อนรับคณะ Steering Committee ที่จะเข้ามาติดตามความก้าวหน้าของการดำเนินโครงการ เริ่มจากสถานที่สำคัญ สถานที่สำหรับเลี้ยงผี และที่ประกอบพิธี รวมถึงสถานที่ตั้งของต้นที หรือ Totem (แห่งใหม่) จากนั้นเรียนรู้เรื่องของ Bird Hunting Shrine หรือที่สำหรับประกอบพิธีกรรมก่อนประเพณีการล่านก ที่จะมีทุกปีช่วงเดือนธันวาคม และต่อไปถึงเส้นทางที่จะไป 7 Lakes รวมถึงเช็คข้อมูลคร่าวๆเกี่ยวกับครัวเรือนของชุมชนด้วย
ช่วงสายๆตามแผนคือเตรียมฝึกการประกอบอาหารแบบ BBQ แต่แล้วก็มีกลุ่มนักดนตรีพื้นบ้านมารอกันเป็นที่เรียบร้อยฮา... ไม่เป็นไรสลับตารางได้นิดหน่อยคุยกันไปแสดงกันไปจนประมาณ 11.30น. น่าจะเป็นเวลามงคลฤกษ์เข้าสู่การฝึกหัดการทำอาหารได้ พอดีรอทีมจาก 9 Generation มาสมทบและมาเรียนรู้ร่วมกัน ของมาอุปกรณ์มาก็เริ่มกันได้ ชุลมุนวุ่นหัวกันพอหอมปากหอมคอ ก็ได้เมนู Kayah BBQ มากันหลายอย่าง เช่น ไก่ย่างแบบคะยาสไตล์ ปลาเผา ซอสถั่วดิน น้ำพริก น้ำซด ยำใบบัวบก เป็นต้น เก็บภาพพอเป็นพิธีจากนั้นลงมือลิ้มรสได้
 |
| เตรียมความพร้อมของกลุ่มเกวียน |
 |
| พี่หน่อยว่ารับน้ำหนักพี่ไหวมั๊ย ฮาาา |
 |
| น้ำภูมิปัญญา ทำกันทุกบ้าน |
 |
| เก็บข้อมูลจากผู้รู้ด้านดนตรีท้องถิ่น |
ช่วงบ่ายมาต่อกันที่การเดินสำรวจบ้าน และเตรียมความพร้อมของกลุ่มเกวียน เพื่อสำหรับต้อนรับคณะที่จะมา เช็คสั่งเสีย สั่งงานกันเรียบร้อยเป็นที่เข้าใจ ก็เดินต่อกันไปเรื่อยๆสำรวจบ้านผู้รู้ด้านดนตรีบ้างไรบ้าง และปิดสุดท้ายมานั่งหย่อนก้นกันที่ร้านค้าใกล้บ้านพัก พ่อหนุ่ม “ซอเล” มาพอดีเลยโดนกระหน่ำไปหนึ่งรอบข้อหายหัวตัว...เหตุคือเมาจากงานดีกู่ ลุกไม่ไหวจ้า... เลี้ยงน้ำเลี้ยงท่ากันเรียบร้อยแยกย้ายและก็นัดแนะกันอีกทีสำหรับวันถัดไปที่จะไปประกอบอาหาร BBQ ณ สถานที่จริงริมทะเลสาบ...
ภาคค่ำมีหารือกันต่อนิดหน่อยเรื่องค่าบริการต่างๆ เพื่อให้ได้รับความเห็นชอบจากทางชุมชน... ค่อนดึกมีเสียงอึกกะทึกครึกโครม เสียงกลอง ฉาบดังมาแต่ไกล ทุบประตูบ้าน แน่เลยผีมาบ้านฮา... ตื่นเต้นเร้าใจกับพิธีกรรมนี้ ผีมาขอทำบุญรับบริจาคเงิน แถมเต้นหลอกหลอน โดยคนเป็นผีจะทำหน้ากากมาสวมใส่ คล้ายๆกับผีตาโขนแต่ขนาดไม่ใหญ่มากนัก... สนุกสนานตื่นเต้นเร้าใจพอให้หลับฝันดีจ้า
 |
| ตลาดนัดเดโมโซ |
 |
| แผงนี้ขายของเผ็ดร้อน |
 |
| ส่วนใหญ่มาจับจ่ายซื้อของสด ของแห้ง |
 |
| กะเทียม หอม ขิง |
 |
| ข้าวกั้นจิ้น |
 |
| แผงนี้ขาย คะยาเปปเปอร์ |
 |
| หมูสดๆรองด้วยใบตองตึง |
 |
| ของหวานขนมต่างๆ |
เช้าถัดมา...ออกพากันไปช็อปปิ้งเตรียมของที่ตลาดนัด เดโมโซ ซึ่งมีทุกวันจันทร์ พุธ และก็เสาร์ ทีมแม่บ้านก็ไปหาซื้อวัตถุดิบ ส่วนทีมพี่เลี้ยงก็ไปทอดน่องหาของกินยามเช้า เสร็จสรรพพร้อมกันอีกทีประมาณ 09.30 เดินทางกลับพร้อมเสบียง แวะที่หมู่บ้านแป๊บเพื่อเตรียมอุปกรณ์เพิ่มเติม ไม่นานนักก็ย้ายก้นกันไปที่ริมทะเลสาบ เพื่อหาทำเลเหมาะๆสำหรับต้อนรับคณะ... ระหว่างนี้พี่หน่อยปลอมตัวเป็นนักท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้การทำ BBQ เลอะบ้างเปื้อนบ้างว่ากันไปตามกิจกรรม ผ่านไปราวๆ ชั่วโมงครึ่ง BBQ พร้อมเสิร์ฟ... อาวันนี้รสชาติดีกว่าเมื่อวานเยอะกลมกล่อม แถมมีเมนูเพิ่มเป็นยำแตงกวาใส่ถั่วอร่อยเหาะ... อิ่มอร่อยกันถ้วนหน้านัดแนะเรียบร้อย พอดีมีหนูทดลองก็เลยใช้โอกาสนี้ ทดสอบอีกครั้งเพื่อทดลองกับนักท่องเที่ยว (เพื่อนพี่หน่อย) ที่จะมาในวันอาทิตย์ ซึ่งจะมาทดสอบกิจกรรม...
 |
| บรรยากาศริมทะเลสาปสำหรับทำ BBQ |
 |
| พี่หน่อยแปลงร่างเป็นนักท่องเที่ยว |
 |
| ทดลองเรียนรู้การทำอาหาร |
 |
| ลุงคีเลโชว์ฝีมือเสียบ BBQ |
 |
| พร้อมเสิร์ฟ |
 |
| จัดแบบเต็มเซ็ททีเดียว |
 |
| ทีมพร้อม BBQ พร้อม ทะเลสาปพร้อม |
วันอาทิตย์บ่าย... เซอร์ไพร์ส! ปรากฏว่าชาวบ้านหายหมดฮา... งานเข้าหล่ะสิกลายเป็นว่า เข้าใจผิดเรื่องเวลากันนึกว่ามาเช้ารอแล้วรอเล่าเฝ้าแต่รอ ไม่เห็นใครเลยแยกกันไปทำภารกิจของใครของมัน แต่ไม่เป็นไรงานสไตล์ CBT ต้องมีตื่นเต้นบ้าง เลยพลิกแผน B เปลี่ยนเป็นเดินชมหมู่บ้านให้บริการข้อมูลโดยลุง Pascal เช่นเคย จากนั้นต่อด้วยกิจกรรมขี่เกวียนชมทุ่ง และสิ้นสุดที่ริมทะเลสาบ ไม่มี BBQ ไม่เป็นไร ปิดท้ายด้วยส้มตำ ยำแตงกวา และถั่วต้ม :-)
ขณะที่เขียน Blog นี้ 29 Sept 2015 เป็นเวลาที่พี่หน่อยและทีมพี่เลี้ยงกำลังพาคณะ Steering Committee ลงพื้นที่ทำกิจกรรม จะหมู่หรือจ่าไม่รู้ติดตามดูกันต่อไปจ้า...
 |
| สุดท้ายยังไงก็ได้ขี่เกวียนจ้า |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น